Mentorschap is een wettelijke maatregel die bedoeld is om meerderjarige personen te beschermen bij het nemen van beslissingen over medische behandelingen, zorg, verpleging en begeleiding. Het doel is om ervoor te zorgen dat mensen die niet in staat zijn om de situatie goed in te schatten, toch de juiste zorg krijgen die aansluit bij hun persoonlijke behoeften.

Er bestaan verschillende wettelijk vastgelegde rechten die bepalen wie in aanmerking komt voor mentorschap.

Wet op de Mentorschap (Wm): Deze wet regelt het recht op mentorschap voor volwassenen die tijdelijk of langdurig niet in staat zijn hun belangen zelf te behartigen, bijvoorbeeld door een verstandelijke beperking, niet-aangeboren hersenletsel, psychische problemen of andere omstandigheden. In dit geval wordt geen dwang toegepast, maar kan de mentor wel de belangen van de cliënt behartigen, beslissingen nemen of advies geven met betrekking tot het dagelijks leven. Dit betreft onder meer beslissingen op het gebied van zorg en huisvesting.

Wet zorg en dwang (Wzd). Deze wet is van toepassing op mensen die zorg ontvangen in situaties waarbij dwang of drang kan worden toegepast, bijvoorbeeld in de gehandicaptenzorg of in de ouderenzorg.

De Wet zorg en dwang regelt onder andere de rechten van cliënten die te maken kunnen krijgen met gedwongen zorg, en in dat kader is er het recht op een mentor. De mentor is een persoon die de cliënt ondersteunt in het maken van beslissingen en het bewaken van de belangen van de cliënt. De mentor heeft een adviserende rol en kan optreden als vertegenwoordiger als de cliënt zelf niet in staat is om hun eigen belangen te behartigen.

Burgerlijk Wetboek: In het burgerlijk recht kan een mentor ook worden aangesteld voor iemand die onder curatele staat, als die persoon door fysieke of psychische redenen tijdelijk of permanent niet in staat is om zijn of haar belangen goed te behartigen. Dit kan buiten de context van de Wet zorg en dwang vallen, bijvoorbeeld voor mensen die wel in staat zijn om bepaalde keuzes te maken, maar bijvoorbeeld niet zelfstandig kunnen optreden in zorg gerelateerde zaken.

Een cliënt kan ook zonder dat de Wet zorg en dwang van toepassing is, recht hebben op een mentor. Het hangt af van de specifieke situatie van de cliënt en de wetgeving die daarvoor geldt. De Wet zorg en dwang is echter wel gericht op specifieke situaties van gedwongen zorg, terwijl de Wet op de mentorschap een breder bereik heeft en niet afhankelijk is van dwang of drang.

Samenwerking

Mentorschap is niet alleen gunstig voor de cliënt, maar ook de zorgverlener kan hier veel voordeel uit halen, doordat Samen-Sterk mentorschap inzet op samenwerking en het bevorderen van de zelfredzaamheid van de cliënt, werken we samen aan positieve gezondheidszorg. Dit houdt in dat de mentor meedenkt en aanstuurt in zorgtaken. Door deze taken uit handen te nemen van zorgpersoneel, wordt een gedeelte van de werkdruk verlaagd.